Ontwerp Omgevingsvisie | Langelo-Honensch
De interactieve content hieronder is mogelijk niet toegankelijk.
Langelo en Honesch zijn twee buurtschappen met een groot buitengebied. De Buurserbeek slingert door het afwisselende landschap van weilanden en boerenhoeves, en van bossen en bomenrijen. Kenmerkend voor dit gebied is dat het landschap hier intact is gebleven en geen ruilverkaveling heeft gekend. Het typische kampenlandschap van Langelo-Honesch herbergst het beste bewaarde cultuurlandschap van Haaksbergen. Dit is met name te danken aan het grote aantal landgoederen. Waaronder het historische landgoed Lankheet, die met zijn afwisseling van bos en landbouwgrond voor een groot deel het groene karakter van het buitengebied bepaalt. Hier zijn ook kenmerkende cultuurhistorische elementen zoals de Oostendorper watermolen en de vele boerderij-monumenten te vinden. Het gebied Scholtenhagen is met zijn sportvoorzieningen en recreatieterreinen een belangrijk onderdeel van het recreatieve en toeristische netwerk van de hele gemeente Haaksbergen. In de buurtschappen Langelo en Honesch vormen het buurthuis, de kinderboerderij, de basisschool en park Scholtenhagen belangrijke voorzieningen waar plaats is voor ontmoeting, activiteit en noaberschap. Inwoners van Langelo-Honesch geven aan hoe bijzonder het is dat je hier landelijk kan wonen, terwijl je zo dicht bij het centrum van Haaksbergen bent.
Deze eigenschappen vormen het uitgangspunt voor de toekomstige ontwikkelingen in Langelo-Honesch. Hierbij ligt de nadruk op de landschappelijke inpassing in het essenlandschap. Over 20 jaar is de leefbaarheid in deze buurtschappen nog steeds geborgd, omdat de school en sociale voorzieningen zo goed mogelijk behouden zijn. Grenzend aan Haaksbergen zijn woningen bijgebouwd, die met groene verbindingen aansluiten op het buitengebied van Langelo-Honesch. Recreatie speelt een steeds grotere rol in het gebied, deels door Scholtenhagen, maar ook als belangrijke economische drager. Grenzend aan natuurgebied Haaksbergerveen, en met landgoed Lankheet en de watermolen als kernpunten, is het afwisselende landschap met natuurinclusieve landbouw een geliefd gebied om te recreëren.
De uitgangspunten voor de omgevingsvisie 2040 zijn:
Samen sociaal
Iedereen kan zo lang mogelijk meedoen
De omgeving is zo ingericht dat iedereen deel kan nemen aan de maatschappij. De gemeente Haaksbergen stelt mensen in staat om elkaar te ontmoeten. Hierbij spelen verschillen in achtergrond, leeftijd, fysieke gezondheid of inkomen geen rol. Ook verbetert de toegankelijkheid van voorzieningen en de openbare ruimte, zodat ook mensen met een beperking hier gebruik van kunnen maken.
Het verenigingsleven, evenementen en vrijwilligerswerk spelen een belangrijke rol in het verbinden van onze jongeren, ouderen en nieuwe inwoners. Het verenigingsleven op bijvoorbeeld de sportverenigingen in Scholtenhagen en op evenementen dragen daaraan bij. Als gemeente faciliteren we kansrijke initiatieven.
Met meer samenwerking tussen de gemeente en zorgorganisaties wordt het ook makkelijker voor (kwetsbare) inwoners om zo lang mogelijk mee te doen en op zichzelf te blijven wonen. We maken het makkelijker voor zorgbehoevenden om de juiste zorg te vinden: we stemmen woningen, zorg en welzijn beter op elkaar af. We zetten daarom in op meer volledig aangepaste woningen, woningen voor speciale doelgroepen (zoals beschermd wonen en statushouders) en de betaalbaarheid van deze specifieke woonvormen.
Passende voorzieningen
Bij een fijne woonomgeving horen passende voorzieningen. Het centrum van Haaksbergen, het winkelcentrum van de Veldmaat en Scholtenhagen zijn belangrijke ontmoetingsplekken voor inwoners uit de hele gemeente. We onderzoeken of we op meer plekken horecavoorzieningen kunnen toevoegen, ter verbinding van het centrum en het buitengebied.
Voor een vitaal Langelo-Honesch zijn de basisschool, de sportverenigingen en het buurthuis belangrijk. We kunnen het niet garanderen, maar we proberen zoveel mogelijk voorzieningen te behouden. De voorzieningen dragen bij aan de leefbaarheid in en rondom het gebied Langelo-Honesch en bij het behouden en aantrekken van jongeren. Hierbij willen we vanuit de gemeente samenwerken met de gebruikers, bijvoorbeeld doordat inwoners en verenigingen een rol hebben in het onderhoud. Voorzieningen kosten de gemeente geld. Het is mogelijk dat het financieel gezien niet haalbaar is om alle voorzieningen te behouden. Een optimaal gebruik van voorzieningen rechtvaardigt de maatschappelijk investeringen. We onderzoeken of er aanpassingen nodig zijn waardoor meerdere functies gebruik kunnen maken van dezelfde voorziening. Het is hierbij belangrijk dat organisaties onderling goed samenwerken. We onderzoeken de mogelijkheden om meerdere verenigingen te huisvesten onder één dak. Dit draagt bij aan de duurzaamheid van onze gebouwen, is kostenefficiënt voor verenigingen en vermindert het aantal gebouwen dat op bepaalde tijden leeg staat.
In Langelo-Honesch speelt vooral Scholtenhagen een belangrijke rol door het brede aanbod aan voorzieningen en evenementen. Er zijn op Scholtenhagen veel opties die beweging en ontmoeting stimuleren, zoals de (sport)verenigingen, de bootcamproute, de kinderboerderij en de horeca. Ook verschillende wandel- en fietsroutes langs de natuur en de landbouwgronden stimuleren om te bewegen en nodigen uit om te recreëren. We werken aan het herstel van de kerkenpaden en aan de verbindingen tussen wandel- en fietsroutes. Scholtenhagen is een plek waar heel Haaksbergen graag gebruikt van maakt. We willen de activiteiten in en rondom Scholtenhangen met elkaar verbinden. Zo zijn er genoeg opties voor recreatie, naast de sportvoorzieningen.
Belangrijk zijn de maatschappelijke voorzieningen welzijn/zorg dichtbij in de omgeving, waar inwoners met hulpvragen terecht kunnen. Waar inwoners elkaar kunnen ontmoeten en aan activiteiten kunnen deelnemen. Met mogelijkheden voor laagdrempelig dagbesteding voor inwoners die een steuntje in de rug nodig hebben om weer zelfredzaam te kunnen zijn.
Ook streven we naar een goed niveau van basisonderwijs op een daarvoor geschikte locatie. Het is hierbij van belang dat elke dorpsschool zijn eigen karakter behoudt en er verschillende onderwijsvormen worden aangeboden, zo besteedt de basisschool in Honesch extra aandacht aan natuur en buiten zijn. Het aantrekken van jonge gezinnen en de woninguitbreidingen ten noorden van Langelo-Honesch dragen bij aan het behoud van de voorzieningen en de school in Langelo-Honesch.
Cultuurhistorie
Nieuwe ontwikkelingen houden rekening met de identiteit van de plek. Er zijn veel plaatsen met een rijke cultuurhistorie en erfgoed, zoals landgoed Lankheet, boerderijen en andere historische gebouwen. Het landschap aan de westzijde van Langelo is kenmerkend, omdat hier dankzij een aantal landgoederen nooit ruilverkaveling heeft plaats gevonden. Hierdoor is het landschap grotendeels intact gebleven. Met de Oostendorper Watermolen en de vloeivelden bij het Waterpark Lankheet hebben we in Langelo-Honesch op het gebied van cultureel erfgoed unieke, historische objecten. Dit zijn trekpleisters waar ook toekomstige generaties van moeten kunnen genieten. Erfgoed wordt gewaardeerd en kent een plek in de samenleving. Nieuwe ontwikkelingen staan in dienst van het behoud ervan en beleefbaar maken van het cultureel erfgoed.
Gezondheid en openbare ruimte
Uit onderzoek blijkt dat Haaksbergenaren hun gezondheid als zeer goed ervaren en dit willen we behouden. We bevorderen de positieve gezondheid (fysiek en mentaal) door het voor iedereen mogelijk te maken om voor gezonde opties te kiezen. In elke dorpskern is er een aanbod in sport, kunst, spel en/of groen in de openbare ruimte. Je kan hierbij denken aan een buitengym, speeltuinen of fietsroutes. De (sociale) veiligheid wordt beter door zichtbare en toegankelijke openbare ruimtes, zoals pleinen, wegen, fiets- en wandelpaden en groen. De fietsroutes en oversteekplaatsen zijn veilig. Dit biedt kansen om laagdrempelig te bewegen en elkaar te ontmoeten. Een gezonde openbare ruimte versterkt daarmee niet alleen onze gezondheid, maar ook ons noaberschap.
We beschermen onze gezondheid ook tegen de effecten van het veranderende klimaat. Dit doen we met maatregelen voor klimaatadaptatie. In 2050 zijn we volledig klimaatbestendig en waterrobuust. Hiervoor moeten de waterveiligheid, de zoetwatervoorziening en de ruimtelijke inrichting op orde zijn. We vinden het daarom ook belangrijk dat ons water- en bodemsysteem sturend zijn als we de functie van een gebied willen veranderen of als we een gebied anders willen inrichten. We zorgen ervoor dat we het groene, gezonde gevoel van het buitengebied binnen Langelo en Honesch blijven ervaren, ook in de nieuwe woonwijken. Het is ook goed voor meer diversiteit van groen en klimaatadaptatie.
Naast het bevorderen van gezondheid, beschermen we ook de gezondheid. We gaan zorgvuldig om met gewasbeschermingsmiddelen en zullen de overlast hiervan zoveel mogelijk beperken. We voldoen minimaal aan de wettelijke normen voor geur, lucht- en geluid. Waar mogelijk proberen we de leefomgeving te verbeteren. Dit doen wij in samenspraak met onze inwoners en (agrarische) ondernemers.
Krachtige kernen
De uitgangspunten voor de omgevingsvisie 2040 zijn:
Genoeg woningen en de juiste woningen
Haaksbergen is een plattelandsgemeente. We bouwen vooral voor onze lokale behoefte en voor de regionale behoefte. Dit helpt bij het in stand houden van voorzieningen en is goed voor een evenwichtige leeftijdsopbouw. Het toevoegen van woningen is nodig om onze kernen leefbaar en vitaal te houden. Ook is er vanuit het Rijk behoefte aan meer woningen voor aandachtsgroepen. Bijvoorbeeld voor statushouders, woon-zorg woningen of tijdelijke huisvestiging voor vluchtelingen. Het is belangrijk is dat ook de kleinere kernen zoals Langelo en Honesch voorzien in een extra woonopgave. Gemeentebreed, zowel binnen als buiten de bebouwde kom, willen we tot 2034 900 woningen toevoegen. We houden hierbij rekening met een verdeling van 30% sociale huur, 40% betaalbare huur-/ koopwoningen en 30% in het dure segment. Bij het toevoegen van nieuwe woningen hebben we een voorkeursvolgorde voor (1) transformeren van leegstaande gebouwen naar woningen, (2) toevoegen van woningen binnen de huidige bebouwde kom en (3) uitbreiden aan de randen. We hebben alle drie de opties nodig om genoeg woningen te bouwen voor iedereen die in Haaksbergen wil wonen. Ook bij ontwikkelingen op erven kijken we naar de bijdrage in de woonbehoefte. We beoordelen per locatie de impact op de ruimtelijke kwaliteit, de haalbaarheid en hoe praktisch/ functioneel de locatie is. We houden er bijvoorbeeld rekening mee dat er voldoende (open) ruimte is voor ontspanning, groen, biodiversiteit en cultuurhistorie.
Specifiek voor Langelo-Honesch is het zoekgebied voor woninguitbreiding aan de noordzijde van Honesch tegen de kern van Haaksbergen (de zoekgebieden zijn aangegeven op de kaart). Hier woningen bouwen kunnen we koppelen aan het verbeteren van de infrastructuur, het herstellen van landschapselementen, en recreatieve ontsluiting. Je kan hierbij denken aan een groene verbinding van het centrum naar het landschap van Langelo-Honesch. Indien we bouwen in het essenlandschap, dan hebben we extra aandacht voor de landschappelijke inpassing.
We houden bij de uitbreiding van onze woningvoorraad extra rekening met de behoefte van jongeren en ouderen, bijvoorbeeld door meer kleinschalige en betaalbare woningen te ontwikkelen, door het makkelijker te maken om een woning te splitsen of door het begrenzen van het aantal mogelijkheden om een starterswoning te opwaarderen (doorstroming bevorderen, in plaats van een starterswoning te verbouwen tot middenklas). We sturen op gemengde wijken, met woningen in verschillende segmenten en met verschillende bewoners. We hebben ruimte voor doelgroepen en aandachtsgroepen en zetten in op de betaalbaarheid van specifieke woonvormen. Voor Langelo-Honesch zetten we specifiek in op beschermd wonen en meer seniorenwoningen (gelet op de nabijheid van de voorzieningen). Alle nieuwe woningbouwontwikkelingen bieden kansen om de harde dorpsgrenzen te verzachten. De inwoners van gemeente Haaksbergen zien ons groene karakter als kernkwaliteit. Dit willen we in de toekomst behouden en versterken. Dit kan door het groen uit het buitengebied beter terug te laten komen in de woonwijken en door recreatieve verbindingen te maken met het buitengebied.
Woningen verduurzamen
Daarnaast moeten we onze woningvoorraad verduurzamen. Bij alle woningen (zowel huidig als nieuw) letten we op een betere isolatie en ventilatie (zonder dat de karakteristieken van de woning verloren gaan). Voor alle nieuwbouw geldt dat er (afhankelijk van het type gebouw) gedeeltelijk willen bouwen met natuurlijke materialen, dit noemen we biobased bouwen. Ook moet er zoveel mogelijk energieneutraal worden ontwikkeld. We stimuleren ontwikkelaars tot het bouwen van nul-op-de-meter woningen die nog een stapje verder gaan voor een lagere energierekening. Bij nieuwe woningen in de kernen en bij de woninguitbreiding aan de noordzijde van Honesch onderzoeken we de mogelijkheden voor een warmtenet. Bij het landelijke wonen, zoals bij de bestaande meer verspreide woningen in Langelo-Honesch, kijken we naar kleinschalig duurzaam gas of een warmtepomp.
Werken en leren
Haaksbergen is geen “slaapgemeente”, we hebben veel arbeidsplaatsen binnen de gemeentegrenzen. We werken aan een gevarieerde economie met diverse sectoren, zodat er voor veel inwoners passend werk is. Hiermee groeit de werkgelegenheid en behouden we ook werkgelegenheid als het met een bepaald deel van de economie wat minder gaat. We helpen bedrijven om toekomstbestendig te worden door inzicht te organiseren in de mogelijke maatregelen die bedrijven kunnen inzetten om zelf te verduurzamen. Lucht-, geluid- en geuroverlast horen bij bedrijvigheid, zeker op de bedrijventerreinen. Echter, hoe dichter een bedrijf bij een woonwijk staat, hoe minder overlast het bedrijf mag veroorzaken voor omwonenden.
Twente staat bekend om innovatie en technische ontwikkelingen. Ook op de Haaksbergse bedrijventerreinen ligt hier veel nadruk op en dit benutten we. De onderwijsinstellingen in de regio (zoals Assink Lyceum (middelbare school), Universiteit Twente (WO), Saxion (HBO) en ROC van Twente (MBO)) trekken jongvolwassenen aan en stimuleren ontwikkelingen. We maken kenbaar wat er in Haaksbergen te doen is. Samenwerkingen met praktijk en theorie tussen bedrijven en onderwijs bieden nieuwe kansen en ideeën die benut kunnen worden voor bijvoorbeeld de zorg, energie of landbouw. De samenwerkingen zijn ook aantrekkelijk voor het aantrekken van jong talent. Specifiek in Langelo-Honesch zetten wij in op de ontwikkeling van toekomstbestendige bedrijvigheid op agrarische percelen. Agrarische bedrijven krijgen de ruimte om nieuwe activiteiten te ontwikkelen. Deze moeten passen bij het karakter en schaal van het erf en het landschap. Je kan hierbij denken aan een boerderijwinkel of kleinschalige recreatieve voorzieningen. Je leest hier meer over bij Toekomstbestendig buitengebied. Meer industriële activiteiten zoals productie- of transportbedrijven horen thuis op één van de bedrijventerreinen in Haaksbergen of Sint-Isidorushoeve. We helpen bedrijven om toekomstbestendig te worden door inzicht te geven in de mogelijke maatregelen en nieuwe innovaties die bedrijven kunnen inzetten om zelf te verduurzamen.
Circulair
We werken toe naar een circulaire economie in 2050. We creëren een gesloten cirkel waarbij geen afval vrijkomt en we grondstoffen telkens hergebruiken. Om dit te bereiken verminderen we het gebruik van grondstoffen en we (her)gebruiken de beschikbare grondstoffen zo efficiënt mogelijk. Als we meer producten hergebruiken, verminderen we onze milieu-impact en de schaarste van sommige producten. Soms kan je een product één-op-één hergebruiken, maar vaker vraagt het om een bewerking of verwerking, bijvoorbeeld recycling of reparatie. Deze bewerkingen vragen om werkruimtes en creatieve ideeën. Omdat circulair denken nog vrij nieuw is, moeten we onze mogelijkheden voor circulaire economie nog onderzoeken. Doordat we straks anders met onze spullen omgaan, verandert onze omgeving ook. Het is denkbaar dat er meer opslag- en distributieplaatsen nodig zijn, dat er minder ruimtes nodig zijn om nieuwe producten te produceren, of dat we meer spullen met elkaar delen (bijvoorbeeld auto’s of energie). Er lopen al initiatieven voor circulariteit in Haaksbergen. We bekijken in hoeverre we deze verder kunnen uitbouwen en/of hoe we de initiatieven elkaar kunnen laten versterken.
Onze bedrijven spelen een belangrijke rol bij het ontwikkelen van onze circulaire economie. We stimuleren hen om ook zoveel mogelijk circulaire keuzes te maken bij onderhoud, reconstructies en realisatie. Met ons inkoopbeleid richten we ons op een gezamenlijke aanpak om bij te dragen aan circulariteit. We kunnen de circulaire economie verder versnellen door een betere samenwerking met andere Twentse gemeenten. Het is voor een circulaire economie namelijk belangrijk dat bedrijven elkaars (rest)producten kunnen gebruiken en dat we leren van elkaars projecten. Twente heeft een grote bouwsector en die speelt een belangrijke rol in de omschakeling naar circulair bouwen. Als beheerder van de openbare ruimte en een aantal publieke gebouwen gaan we als gemeente zelf aan de slag om circulariteit toe te passen in realisatie en onderhoudsprojecten en in ons afvalbrengpunt. We bieden aannemers de kans om nieuwe duurzame technieken toe te passen in de praktijk.
Bewegen en verplaatsen
Het wordt makkelijker om in en tussen de kernen meer te wandelen en te fietsen. Door de aanleg van ontbrekende schakels wordt wandelen en fietsen waar nodig aantrekkelijker en veiliger gemaakt. De wandelaar en de fietser krijgen steeds vaker voorrang op het autoverkeer waar dit veilig kan en oversteken van drukkere wegen wordt makkelijker. We zetten in op gedragsverandering en gezondheid door voorzieningen toe te voegen zoals voldoende fietsparkeerplaatsen, oplaadpunten voor e-bikes, zitgelegenheden, ommetjes en brede stoepen. We houden hierbij rekening met de toegankelijkheid voor mindervaliden. De auto blijft nodig voor verbinding tussen kernen, maar de focus ligt op de duurzamere alternatieven.
Om de overstap van en naar de bus en andere duurzame vervoerwijzen te promoten, onderzoeken we op drie locaties of we er mobiliteitshubs kunnen realiseren. Hier komen verschillende vormen van vervoer samen waardoor het makkelijker wordt om de overstap te maken naar een (duurzaam) vervoersmiddel. Op basis van het bestaande busgebruik, zouden er ook plushaltes gerealiseerd kunnen worden op plekken waar nu al regelmatig veel fietsen staan. Voorbeelden daarvan zijn de twee bushaltes op de Hengelosestraat. Een plushalte heeft meer voorzieningen voor fietsen en parkeren dan een gewone bushalte. Het openbaar vervoer is een verantwoordelijkheid van de Provincie Overijssel, zij maken concrete afspraken met vervoersmaatschappijen voor de bus en trein. Buiten de mobiliteitshub om is het niet realistisch dat het bus-netwerk in de gemeente uitgebreid wordt. In plaats daarvan werken we aan het behouden van het huidige aanbod en zorgen we ervoor dat alle haltes goed en veilig te bereiken zijn voor wandelaars en fietsers.
Bij nieuwbouwwijken onderzoeken we samen met de regionale vervoerder de mogelijkheden om deze zo goed mogelijk te ontsluiten met een buslijn. Op plekken waar de vraag naar openbaar vervoer laag is, onderzoeken we welk andere manieren er zijn om bereikbaarheid te garanderen. Zo houden we bij het bouwen van nieuwe woningen en bedrijven meteen rekening met de bereikbaarheid en doorstroming. En hoewel parkeren van belang blijft, beoordelen we per project hoeveel prioriteit dit heeft. Ook beoordelen we of het mogelijk is om de parkeervoorziening aan de uiteinden van een straat of wijk te realiseren. Uit participatie is gebleken dat veel inwoners hiervoor open staan, omdat er hierdoor voor het huis meer ruimte is voor groen, spel en ontmoeting.
Toekomstbestendig buitengebied
Water en bodem sturend
Het water- en bodemsysteem zijn sturend als we de functie van een gebied willen veranderen of als we een gebied anders willen inrichten. Langelo-Honesch wordt een gebied waar natuur en landbouw goed samengaan. Rond de Natura2000-gebieden liggen bufferzones waar agrarisch gebied overgaat in natuurgebied. Deze overgangen bepalen het ruimtegebruik en het landschappelijk beeld in een groot deel van Langelo-Honesch. Met deze bufferzones worden de Natura2000-gebieden en beekdalen beschermd, en is er gelijktijdig een ontwikkelingskans voor toekomstbestendige landbouw. We geven de Buurserbeek de ruimte, zodat we voldoende water kunnen vasthouden voor in droge periodes. In het beekdal hieromheen kunnen liggen mogelijkheden voor recreatie, maar ontwikkelingen als woningbouw kunnen niet meer plaatsvinden. Ook landgebruik voor intensieve landbouw nabij de beek wordt zoveel mogelijk beperkt om de waterkwaliteit te verbeteren. Om grondwater beter vast te houden wordt ingezet op het verbeteren van de sponswerking van de bodem. Dit helpt ook om de impact van droogte zo klein mogelijk te maken. De bodem wordt sturend voor de keuze voor typen landgebruik en typen landbouw. De natuurlijke samenstelling van de bodem bepaalt mee over hoe intensief deze bodem gebruikt kan worden. We zorgen voor een balans tussen benutten en beschermen van bodem en ondergrond, waarbij verstoring van de bodem zo veel mogelijk voorkomen wordt. Een vitalere bodem versterkt namelijk zowel de sponswerking van de bodem als de capaciteit van de bodem om koolstof op te nemen.
Klimaatadaptieve maatregelen, zoals het beter vasthouden van water, zijn een randvoorwaarde voor ontwikkelingen binnen de dorpen en in het landelijk gebied. Hierbij is ‘groenblauwe dooradering’ van groot belang. Groenblauwe dooradering houdt een gebied wordt doorkruist (‘dooraderd’) door groene (hagen, bomenrijen) en blauwe (sloten, beken) landschapsonderdelen. Deze plekken zorgen voor schuilplaatsen voor dieren en helpen bij het verplaatsen van planten en dieren. Ook helpt het om te werken aan onze Basiskwaliteit Natuur en daarmee aan onze biodiversiteit. Net als in de rest van Nederland, willen we dat in 2035 10% van de oppervlakte in het buitengebied onderdeel is van groenblauwe dooradering. In Langelo-Honesch zetten wij daarvoor in op het ontwikkelen van houtwallen, bomenrijen en beekjes die passen in het huidige landschap. Ook willen we de groenblauwe dooradering, waar mogelijk, doortrekken naar onze bebouwde gebieden. Zo verbinden we onze kernen sterker met het groene, landelijke gebied.
Landschap
Het buitengebied van Langelo-Honesch vormt een overgangszone tussen het Natura-2000 natuurgebied Haaksbergerveen en de intensievere landbouw in Brammelo en Sint-Isidorushoeve. Langelo-Honesch kent veel NNN-natuurgebieden (Nederlands Natuur Netwerk), die een minder strenge bescherming kennen dan Natura2000-gebieden, met name in het landgoed Lankheet. Het Lankheet is een uniek stukje Haaksbergen waar natuur, recreatie en cultuur samenkomen. Het landgoed heeft een waterpark met ruimte voor educatie en waterkwaliteit. Landgoed Lankheet gaat al eeuwen op een bijzondere manier om met water. Het Lankheet staat op de UNESCO-lijst van immaterieel erfgoed vanwege de speciale techniek waardoor rivierwater via geulen over een weiland stroomt (graslandbevloeiing). Het Lankheet, maar ook het Assinkbos, worden door de inwoners ervaren als kernwaarden van Haaksbergen. Beide gebieden hebben mooie en toegankelijke wandel- en fietspaden die dwars door het groene buitengebied gaan, waar je ook de Buurserbeek goed kan beleven.
Langelo-Honesch heeft veel boerderij-monumenten en er is een grote kans dat hier grafheuvels aanwezig zijn. Met zijn vele houtwallen en boomsingels kent het gebied ook al veel elementen van de groenblauwe dooradering. We zetten in op het beschermen en versterken van deze natuurwaarden en het koesteren van het landgoederenlandschap. We moeten hierbij rekening houden met een goede balans tussen natuur, biodiversiteit, cultuur en recreatie.
Werken in het landelijk gebied
Het agrarisch gebruik is belangrijk voor de inrichting en het behoud van het Haaksbergse landschap, met zijn weilanden en houtwallen. Hoewel een transformatie van landbouw noodzakelijk is, zetten we erop in om de landbouw in Haaksbergen zo veel mogelijk te behouden en een gezonde bedrijfsvoering mogelijk te maken. In Langelo-Honesch wordt agrarisch gebruik zoveel mogelijk getransformeerd naar vormen van duurzame landbouw die bijdragen aan de biodiversiteit. Je kan hierbij denken aan natuurinclusieve landbouw of kringlooplandbouw. Het agrarische gebruik draagt bij aan het onderhouden van het cultuurlandschap. Ook hierbij gelden de principes van water en bodem sturend: de landbouw gebruikt water en bodem als hulpbronnen, maar in de mate waarin deze natuurlijk aanwezig zijn zonder deze uit te putten. Bij de transformatie van de huidige landbouw naar duurzame landbouw is ons uitgangspunt dat de agrarisch ondernemers een toekomstperspectief blijven houden waarin ze hun inkomen blijven verdienen door bedrijvigheid op hun perceel. Zo willen we in Haaksbergen meer agroforestry. Hierbij wordt landbouw (veehouderij, akkerbouw of groenteteelt) gecombineerd met bomenteelt (zoals fruit- of notenbomen), zodat er een positieve wisselwerking tussen de teelten kan ontstaan. Als gemeente verstrekken we informatie over ruimtelijk beleid om agrariërs te ondersteunen bij de transitie naar duurzame landbouw.
Er zijn ook agrariërs die willen stoppen of verbreden. Zij krijgen de ruimte om (onder bepaalde voorwaarden) hun verdienmodel te veranderen. Je kan hierbij denken aan een boerderijwinkel, recreatievoorzieningen, een zorgboerderij of kleinschalige energieopwekking. Ook is het mogelijk dat iemand een nieuwe onderneming wil starten. Het is hierbij belangrijk dat er per situatie beoordeeld wordt of de verandering past bij het groene en agrarische karakter van het buitengebied van Langelo-Honesch en wat de (milieu)-impact is op de omliggende erven.
Het gebied rondom het Assinkbos en het gebied langs de Buurserbeek lenen zich er goed voor om groen en water te combineren met vormen van (route-gebonden) recreatie die de natuur weinig aantasten. Er is hier ruimte voor bijvoorbeeld wandelen, fietsen, mountainbike-routes of een sup-route. Hier liggen ook mogelijkheden voor agrariërs die hun bedrijf willen verbreden met recreatieve activiteiten. In het buitengebied van Langelo-Honesch zetten we in op de ondersteuning en versterking van bestaande recreatieondernemers. Ze maken het buitengebied toegankelijk voor recreanten en dragen bij aan onze economie. Het is onze ambitie om deze recreatieve bedrijven te behouden. Hierbij letten we erop dat het recreatieaanbod divers is en goed aansluit bij de vraag en doelgroep, zonder dat de waarde van het landschap achteruitgaat. We zetten onszelf meer op de kaart met activiteiten voor dagrecreatie. Ook verbeteren we ons aanbod in verblijfsrecreatie doordat we meer diverse opties aanbieden, passend bij de verschillende type bezoekers. We willen meer bezoekers aantrekken die iets toevoegen aan ons omgeving óf onze economie. We richten ons naast onze huidige bezoekers (voornamelijk gepensioneerden) meer op stellen en gezinnen die komen voor de rust, ruimte en natuur. Binnen deze focusdoelgroepen richten we ons met name op millennials en de alpha-generatie. Zij willen ervaringen op doen, worden aangetrokken door cultuur en natuur en zoeken de uitdaging op. Bezoekers dragen bovendien bij aan de leefbaarheid en het in stand houden van voorzieningen in de kern.
Energie en warmte
We willen in 2050 energieneutraal en aardgasvrij zijn. Energieneutraal worden we vooral door zonnepanelen op daken, de vergunde zonnevelden in het landelijk gebied en windenergie.
De energietransitie vraagt om meer ruimte, omdat we ons energienet moeten verzwaren. Onder de grond is ruimte nodig voor nieuwe leidingen en er komen meer transformatorhuisjes en schakelstations in het straatbeeld. Zo zorgen we ervoor dat we alle energie die we opwekken ook kwijt kunnen en dat nieuwe woningen/ bedrijven verzekerd zijn van genoeg elektriciteit. We onderzoeken de kansen om de ruimtevraag van de energietransitie te verminderen door in te zetten op warmtenetten en de opwekking van (innovatieve) duurzame gassen, zoals groengas of waterstof. In Langelo-Honesch zien wij ook kansen voor energieopwekking op erven van agrariërs, met bijvoorbeeld mini-windmolens op een boerenerf of zonnepanelen op daken. Het is hierbij een voorwaarde dat de installatie goed landschappelijk kan worden ingepast. We willen in Langelo-Honesch geen energie opwekken met grootschalige zonnevelden op weilanden.en slotte zetten we in op energiebesparing: alle energie die we niet verbruiken, hoeven we ook niet op te wekken. We helpen bedrijven hierbij met duidelijke informatievoorziening over de mogelijkheden om te verduurzamen.