Ontwerp Omgevingsvisie | Buurse
De interactieve content hieronder is mogelijk niet toegankelijk.
Het buurtschap Buurse is al heel vroeg in de middeleeuwen ontstaan op de relatief hoge vruchtbare gronden langs de beek, die later naar het dorp vernoemd werd tot de Buurserbeek. Rondom Buurse zijn in de loop van de middeleeuwen veel essen (landbouwgronden) ontstaan, ingeklemd tussen de Buurserbeek in het noorden en de Zoddebeek in het zuiden. Het dorp Buurse, zoals wij hem nu kennen, ontstond als afsplitsing van het grote Haaksbergen in de periode 1850-1900, Tegelijk werden ook grote gebieden omgevormd tot landbouwgrond. Er bleven bij deze omvorming ook veel stukken ‘woeste grond’ over. Die vormen nu de basis van drie grote natuurgebieden die het buitengebied van Buurse kenmerken: het Buurserzand, het Haaksbergerveen en het Witte Veen. Tussen de natuurgebieden ligt een coulissenlandschap met veel bomenrijen en hagen, die zorgen voor een heel afwisselend en aantrekkelijk landschap, wat veel recreanten naar Buurse trekt. Temidden hiervan ligt het dorp Buurse, wat eigenlijk bestaat uit twee delen: een zuidelijk deel dat van oorsprong protestant is, en een katholiek noordelijk deel. Buurse kent een hecht verenigingsleven met een eigen school en een actieve dorpsvereniging, met de Trefkoel als centrale plek voor ontmoeting.
Deze kwaliteiten vormen de basis voor de ontwikkeling van Buurse. Over 20 jaar zijn er extra woningen bijgebouwd, met name voor jongeren en ouderen. Hierdoor is het dorp leefbaar gebleven voor alle leeftijdsgroepen, die elkaar ontmoeten en naar elkaar omkijken. Daarvoor zijn ook de voorzieningen in het dorp gebleven. In het buitengebied is veel aandacht voor het verbreden van activiteiten van boeren, die hun agrarische werkzaamheden hebben moeten extensiveren om de vele natuurgebieden rondom het dorp te beschermen. Door verbreding kunnen de boeren in Buurse blijven wonen en werken, waardoor de hechte dorpsgemeenschap behouden is. Bovendien zijn er hierdoor meer recreatieve mogelijkheden ontstaan, waardoor er nog meer mensen komen genieten van het prachtige landschap en de natuur rondom Buurse.
De uitgangspunten voor de omgevingsvisie 2040 zijn:
Samen sociaal
Iedereen kan zo lang mogelijk meedoen
De omgeving is zo ingericht dat iedereen deel kan nemen aan de maatschappij. De gemeente Haaksbergen stelt mensen in staat om elkaar te ontmoeten. Hierbij spelen verschillen in achtergrond, leeftijd, fysieke gezondheid of inkomen geen rol. Het verenigingsleven, evenementen en vrijwilligerswerk in Buurse spelen een belangrijke rol in het verbinden van onze jongeren, ouderen en nieuwe inwoners. Als gemeente faciliteren we kansrijke initiatieven.
Voor dagelijkse boodschappen en zorgvoorzieningen is een goede verbinding naar de kern van Haaksbergen of de Veldmaat belangrijk. Dit kunnen ook sociale voorzieningen zijn, zoals de Buurtbusvereniging Buurse-Haaksbergen en Omstreken. Met meer samenwerking tussen de gemeente en zorgorganisaties wordt het ook makkelijker voor (kwetsbare) inwoners om zo lang mogelijk mee te doen en op zichzelf te blijven wonen. We maken het makkelijker voor zorgbehoevenden om de juiste zorg te vinden: we stemmen wonen, zorg en welzijn beter op elkaar af. We zetten daarom in op meer volledig aangepaste woningen, woningen voor speciale doelgroepen (zoals beschermd wonen en statushouders) en de betaalbaarheid van deze specifieke woonvormen. Tenslotte streven we naar een goed niveau van basisonderwijs op een daarvoor geschikte locatie. Het is hierbij van belang dat elke dorpsschool zijn eigen karakter behoudt en er verschillende onderwijsvormen worden aangeboden.
Passende voorzieningen
Bij een fijne woonomgeving horen passende voorzieningen. Het centrum van Haaksbergen, het winkelcentrum van de Veldmaat en Scholtenhangen zijn belangrijke ontmoetingsplekken voor inwoners uit de hele gemeente. Omdat voorzieningen de gemeente geld kosten, is mogelijk dat het financieel gezien niet haalbaar is om alle voorzieningen te behouden. Een optimaal gebruik van voorzieningen rechtvaardigt de maatschappelijk investeringen. We onderzoeken de mogelijkheden om meerdere verenigingen te huisvesten onder één dak.
Belangrijk zijn de maatschappelijke voorzieningen welzijn/zorg dichtbij in de omgeving, waar inwoners met hulpvragen terecht kunnen. Waar inwoners elkaar kunnen ontmoeten en aan activiteiten kunnen deelnemen. Met mogelijkheden voor laagdrempelig dagbesteding voor inwoners die een steuntje in de rug nodig hebben om weer zelfredzaam te kunnen zijn.
In Buurse bekijken we of het haalbaar is om één gezamenlijke, multifunctionele accommodatie te realiseren waarin de basisschool, een sportzaal en overige functies kunnen worden ondergebracht. Dit draagt bij aan de duurzaamheid van onze gebouwen, is kostenefficiënt voor verenigingen en vermindert het aantal gebouwen dat op bepaalde tijden leeg staan. Het aantrekken van jonge gezinnen en het toevoegen van woningen dragen tevens bij aan het behoud van de voorzieningen in Buurse. We onderzoeken of we op meer plekken horecavoorzieningen kunnen toevoegen, ter verbinding van het centrum en het buitengebied.
Cultuurhistorie
Nieuwe ontwikkelingen houden rekening met de identiteit van de plek. Er zijn veel plaatsen met een rijke cultuurhistorie en erfgoed, zoals de landgoederen, boerderijen, grensstenen en de kerken in beide dorpen. Het kerkelijk erfgoed (de kerk, pastorie, Irenegebouw en begraafplaatsen) vormt een geheel van cultuurhistorie langs de doorgaande weg. Ook liggen er achter de natuurgebieden ervan die eeuwen oud zijn. Het erfgoed wordt gewaardeerd en kent een plek in de samenleving. Nieuwe ontwikkelingen staan in dienst van het behoud en versterking ervan.
Gezondheid en openbare ruimte
Uit onderzoek blijkt dat Haaksbergenaren hun gezondheid als zeer goed ervaren en dit willen we behouden. We bevorderen de positieve gezondheid (fysiek en mentaal) door het voor iedereen mogelijk te maken om voor gezonde opties te kiezen. In elke dorpskern is er een aanbod in sport, kunst spel en/of groen in de openbare ruimte. Je kan hierbij denken aan een buitengym, speeltuinen of fietsroutes. De -sociale- veiligheid wordt beter door zichtbare en toegankelijke openbare ruimtes, zoals pleinen, wegen, fiets- en wandelpaden en groen. De fietsroutes en oversteekplaatsen zijn veilig. Dit biedt kansen om laagdrempelig te bewegen en elkaar te ontmoeten. Een gezonde openbare ruimte versterkt daarmee niet alleen onze gezondheid, maar ook ons noaberschap. Buurse ligt te midden van natuurgebieden met verschillende wandel- en fietsroutes die stimuleren om te bewegen. Het verbeteren van de zichtbaarheid en het onderhoud van deze wandel- en fietsroutes draagt bij aan een recreatief netwerk door en langs de buurtschappen en buitengebieden.
We beschermen onze gezondheid ook tegen de effecten van het veranderende klimaat. Dit doen we met maatregelen voor klimaatadaptatie. In 2050 zijn we volledig klimaatbestendig en waterrobuust. Hiervoor moeten de waterveiligheid, de zoetwatervoorziening en de ruimtelijke inrichting op orde zijn. We vinden het daarom ook belangrijk dat ons water- en bodemsysteem sturend zijn als we de functie van een gebied willen veranderen of als we een gebied anders willen inrichten. We kijken kritisch naar waar in de kern Buurse we verharding kunnen vergroenen en we moedigen inwoners en bedrijven aan om met ons mee te doen. Je kan hierbij denken aan tegelwippen of het vergroenen van je dak.
Voor groen in de kernen hanteren we het 3-30-300 doel. Dit houdt in dat we willen dat er vanuit elk huis 3 bomen zichtbaar zijn, dat 30% van een wijk in de schaduw van een boom valt en dat iedereen binnen 300m van een park of groene ruimte woont. Hiermee zorgen we ervoor dat we het groene, gezonde gevoel van het buitengebied ook in onze woonwijken ervaren.
Naast het bevorderen van gezondheid, beschermen we ook de gezondheid. We gaan zorgvuldig om met gewasbeschermingsmiddelen en zullen de overlast hiervan zoveel mogelijk beperken. We voldoen minimaal aan de wettelijke normen voor geur, lucht- en geluid. Waar mogelijk proberen we de leefomgeving te verbeteren. Dat doen we in samenspraak met onze inwoners en (agrarische) bedrijven. Hiervoor stimuleren wij buurtbemiddeling voor het vinden van lokale oplossingen om overlast door stank, geluid en luchtverontreiniging te verminderen.
Krachtige kernen
Genoeg woningen en de juiste woningen
Haaksbergen is een plattelandsgemeente. We bouwen vooral voor onze lokale behoefte en voor de regionale behoefte. Dit helpt bij het in stand houden van voorzieningen en is goed voor een evenwichtige leeftijdsopbouw. Het toevoegen van woningen is nodig om onze kernen leefbaar en vitaal te houden. Ook is er vanuit het Rijk behoefte aan meer woningen voor aandachtsgroepen. Bijvoorbeeld voor statushouders, woon-zorg woningen of tijdelijke huisvestiging voor vluchtelingen. Het is belangrijk is dat ook de kleinere kernen, zoals Buurse, voorzien in een extra woonopgave. Gemeentebreed, zowel binnen als buiten de bebouwde kom, willen we tot 2034 900 woningen toevoegen. We houden hierbij rekening met een verdeling van 30% sociale huur, 40% betaalbare huur-/ koopwoningen en 30% in het dure segment. Bij het toevoegen van nieuwe woningen hebben we een voorkeursvolgorde voor (1) transformeren van leegstaande gebouwen naar woningen, (2) toevoegen van woningen binnen de huidige bebouwde kom en (3) uitbreiden aan de randen. We hebben alle drie de opties nodig om genoeg woningen te bouwen voor iedereen die in Haaksbergen wil wonen. Ook bij ontwikkelingen op erven kijken we naar de bijdrage in de woonbehoefte. We beoordelen per locatie de impact op de ruimtelijke kwaliteit, de haalbaarheid en hoe praktisch/ functioneel de locatie is. We houden er bijvoorbeeld rekening mee dat er voldoende (open) ruimte is voor ontspanning, groen, biodiversiteit en cultuurhistorie.
Buurse ligt te midden van beschermde Essen waardoor het bouwen van extra woningen uitdagend is. De woningbouw en het versterken van het cultuurhistorische landschap moeten zoveel mogelijk hand in hand gaan. We onderzoeken woningbouwlocaties binnen in het huidige dorp (inbreiding) en aan de randen van het dorp (uitbreiding). De zoekgebieden zijn aangegeven op de kaart. Bij inbreiding proberen we in eerste instantie veel gebruik te maken van vrijkomende werkterreinen. Daarmee transformeren we een gebouw naar een woning. Hiermee maken we ruimte voor compacte erven, rijtjes of tweekappers. Woningen bij uitbreiding krijgen het karakter van een boerenerf of buurtschapje. Hierbij hebben we respect voor de huidige lintbebouwingen. Deze moeten luchtig zijn en ruimte bieden, zodat er voldoende doorkijkjes blijven en zodat de twee kernen hun eigen identiteit behouden.
De zoekgebieden aan de randen van het dorp bieden kansen om de dorpsgrenzen te vergroenen. Er zijn nu al veel groene plekken binnenin het dorp, zoals bosjes en paardenweitjes, die bijdragen aan een geleidelijke overgang tussen dorp en buitengebied. Dit willen we verder ontwikkelen, bijvoorbeeld met ommetjes.
We houden bij alle nieuwe woningbouwontwikkelingen extra rekening met de behoefte van jongeren en ouderen, bijvoorbeeld door meer kleinschalige en betaalbare woningen te ontwikkelen of door het makkelijker te maken om een woning te splitsen. We sturen op gemengde wijken, met woningen in verschillende segmenten en met verschillende bewoners. We kiezen dus niet voor kleine woonclusters met riante woningen. We hebben ruimte voor doelgroepen en aandachtsgroepen en zetten in op de betaalbaarheid van specifieke woonvormen.
Woningen verduurzamen
Daarnaast moeten we onze woningvoorraad verduurzamen. Voor alle nieuwbouw geldt dat er (afhankelijk van het type gebouw) gedeeltelijk willen bouwen met natuurlijke materialen, dit noemen we biobased bouwen. Ook moet er zoveel mogelijk energieneutraal worden ontwikkeld. We stimuleren ontwikkelaars tot het bouwen van nul-op-de-meter woningen die nog een stapje verder gaan voor een lagere energierekening.
Werken en leren
Haaksbergen is geen “slaapgemeente”, we hebben veel arbeidsplaatsen binnen de gemeentegrenzen. We werken aan een gevarieerde economie met diverse sectoren, zodat er voor veel inwoners passend werk is. Hiermee groeit de werkgelegenheid en behouden we ook werkgelegenheid als het met een bepaald deel van de economie wat minder gaat. We helpen bedrijven om toekomstbestendig te worden door inzicht te geven in de mogelijke maatregelen die bedrijven kunnen inzetten om zelf te verduurzamen. Lucht-, geluid- en geuroverlast horen bij bedrijvigheid, zeker op de bedrijventerreinen. Echter, hoe dichter een bedrijf bij een woonwijk staat, hoe minder overlast het bedrijf mag veroorzaken voor omwonenden.
Twente staat bekend om innovatie en technische ontwikkelingen. Ook op de Haaksbergse bedrijventerreinen ligt hier veel nadruk op en dit benutten we. De onderwijsinstellingen in de regio (zoals Assink Lyceum (middelbare school), Universiteit Twente (WO), Saxion (HBO) en ROC van Twente (MBO)) trekken jongvolwassenen aan en stimuleren ontwikkelingen. We maken kenbaar wat er in Haaksbergen te doen is. Samenwerkingen met praktijk en theorie tussen industrie, bedrijven en onderwijs bieden nieuwe kansen en ideeën die benut kunnen worden voor bijvoorbeeld voor de zorg, energie of landbouw. De samenwerkingen zijn ook aantrekkelijk voor het aantrekken van jong talent. Specifiek voor Buurse zetten wij in op de ontwikkeling van recreatie en toerisme. Het natuurgebied rondom Buurse trekt verschillende recreanten en functioneert als uitloopgebied vanuit Enschede. Je leest hier meer over bij het kopje Toekomstbestendig buitengebied.
Bewegen en verplaatsen
Het wordt makkelijker, prettiger en veiliger om te wandelen en te fietsen. Hiermee zorgen we voor een leefbare en gezonde leefomgeving. We behouden het bestaande wandel- en fietspaden en breiden deze uit. We zetten in op gedragsverandering en gezondheid door voorzieningen toe te voegen zoals voldoende fietsparkeerplaatsen, oplaadpunten voor e-bikes, zitgelegenheden, bewegwijzering en brede stoepen. We houden hierbij rekening met de toegankelijkheid voor ouderen en mindervaliden. Ook krijgt de wandelaar en de fietser vaker voorrang op het autoverkeer waar dit veilig kan. De auto blijft nodig voor de verbinding tussen kernen, maar de focus ligt op de duurzamere alternatieven. Om de overstap van en naar de bus en andere duurzame vervoerwijzen te promoten, onderzoeken we op drie locaties of we er mobiliteitshubs kunnen realiseren. Hier komen verschillende vormen van vervoer samen waardoor het makkelijker wordt om de overstap te maken naar een (duurzaam) vervoersmiddel. Op basis van het bestaande busgebruik, zouden er ook plushaltes gerealiseerd kunnen worden op plekken waar nu al regelmatig veel fietsen staan. Voorbeelden daarvan zijn de twee bushaltes op de Hengelosestraat. Een plushalte heeft meer voorzieningen voor fietsen en parkeren dan een gewone bushalte. Het openbaar vervoer is een verantwoordelijkheid van de Provincie Overijssel, zij maken concrete afspraken met vervoersmaatschappijen voor de bus en trein. Buiten de mobiliteitshub om is het niet realistisch dat het bus-netwerk in de gemeente uitgebreid wordt. In plaats daarvan werken we aan het behouden van het huidige aanbod en zorgen we ervoor dat alle haltes goed en veilig te bereiken zijn voor wandelaars en fietsers.
We blijven bij het bouwen van nieuwe woningen en bedrijven meteen rekening met de bereikbaarheid en doorstroming. En hoewel parkeren van belang blijft, beoordelen we per project hoeveel prioriteit dit heeft. Ook beoordelen we of het mogelijk is om de parkeervoorziening aan het uiteinde van een straat of wijk te realiseren. Uit participatie is gebleken dat veel inwoners hiervoor open staan, omdat er hierdoor voor het huis meer ruimte is voor groen, spel en ontmoeting.
Circulair
We werken toe naar een circulaire economie in 2050. We creëren een gesloten cirkel waarbij geen afval vrijkomt en we grondstoffen telkens hergebruiken. Om dit te bereiken verminderen we het gebruik van grondstoffen en we (her)gebruiken de beschikbare grondstoffen zo efficiënt mogelijk. Als we meer producten hergebruiken, verminderen we onze milieu-impact en de schaarste van sommige producten. Soms kan je een product één-op-één hergebruiken, maar vaker vraagt het om een bewerking of verwerking, bijvoorbeeld recycling of reparatie. Deze bewerkingen vragen om werkruimtes en creatieve ideeën. Omdat circulair denken nog vrij nieuw is, moeten we onze mogelijkheden voor circulaire economie nog onderzoeken. Doordat we straks anders met onze spullen omgaan, verandert onze omgeving ook. Het is denkbaar dat er meer opslag- en distributieplaatsen nodig zijn, dat er minder ruimtes nodig zijn om nieuwe producten te produceren, of dat we meer spullen met elkaar delen (bijvoorbeeld auto’s of energie). Er lopen al initiatieven voor circulariteit in Haaksbergen. We bekijken in hoeverre we deze verder kunnen uitbouwen en/of hoe we de initiatieven elkaar kunnen laten versterken.
Onze bedrijven spelen een belangrijke rol bij het ontwikkelen van onze circulaire economie. We stimuleren hen om ook zoveel mogelijk circulaire keuzes te maken bij onderhoud, reconstructies en realisatie. Met ons inkoopbeleid richten we ons op een gezamenlijke aanpak om bij te dragen aan circulariteit. We kunnen de circulaire economie verder versnellen door een betere samenwerking met andere Twentse gemeenten. Het is voor een circulaire economie namelijk belangrijk dat bedrijven elkaars (rest)producten kunnen gebruiken en dat we leren van elkaars projecten. Twente heeft een grote bouwsector en die speelt een belangrijke rol in de omschakeling naar circulair bouwen. Als beheerder van de openbare ruimte en een aantal publieke gebouwen gaan we als gemeente zelf aan de slag om circulariteit toe te passen in realisatie en onderhoudsprojecten en in ons afvalbrengpunt. We bieden aannemers de kans om nieuwe duurzame technieken toe te passen in de praktijk.
Toekomstbestendig buitengebied
Water en bodem sturend
Het water- en bodemsysteem zijn sturend als we de functie van een gebied willen veranderen of als we een gebied anders willen inrichten. Het buitengebied van Buurse ligt temidden van drie beschermde Natura-2000 natuurgebieden (Haaksbergerveen, Buurserzand en Witte Veen). De natuurgebieden bepalen voor een groot deel het ruimtegebruik en het landschappelijk beeld van Buurse, omdat er voor gebieden rondom beschermde natuur strenge stikstof-eisen gelden. Dit staat haaks op de veeteelt, die veel rondom Buurse voorkomt en relatief veel uitstoot geeft. Tegelijkertijd is de veeteelt belangrijk voor het landschap van weilanden en houtwallen dat onze gemeente kenmerkt. Dit landschap willen we graag behouden en dat betekent dat we een bepaalde mate van (extensieve) veeteelt willen behouden. Ook krijgen Buurserbeek, de Hagmolenbeek en de Zoddebeek meer ruimte. In het beekdal hieromheen kunnen liggen mogelijkheden voor recreatie, maar ontwikkelingen als woningbouw kunnen niet meer plaatsvinden. Ook landgebruik voor landbouw nabij de beek wordt zoveel mogelijk beperkt om de waterkwaliteit te verbeteren. Om grondwater beter vast te houden wordt ingezet op het verbeteren van de sponswerking van de bodem. Dit helpt ook om de impact van droogte zo klein mogelijk te maken. De bodem wordt sturend voor de keuze voor typen landgebruik en typen landbouw. De natuurlijke samenstelling van de bodem bepaalt mee over hoe intensief deze bodem gebruikt kan worden. We zorgen voor een balans tussen benutten en beschermen van bodem en ondergrond, waarbij verstoring van de bodem zo veel mogelijk voorkomen wordt. Een vitalere bodem versterkt namelijk zowel de sponswerking van de bodem als de capaciteit van de bodem om koolstof op te nemen.
Klimaatadaptieve maatregelen, zoals het beter vasthouden van water, zijn een randvoorwaarde voor ontwikkelingen binnen de dorpen en in het landelijk gebied. Hierbij is ‘groenblauwe dooradering’ van groot belang. Groenblauwe dooradering houdt in dat een gebied wordt doorkruist (‘dooraderd’) door groene (hagen, bomenrijen) en blauwe (sloten, beken) landschapsonderdelen. Deze plekken zorgen voor schuilplaatsen voor dieren en helpen bij het verplaatsen van planten en dieren. Ook helpt het om te werken aan onze Basiskwaliteit Natuur en daarmee aan onze biodiversiteit. Net als in de rest van Nederland, willen we dat in 2035 10% van de oppervlakte in het buitengebied onderdeel is van groenblauwe dooradering. Daarom zetten we in Buurse in op het ontwikkelen van houtwallen, hagen en waterlopen die passen in het huidige landschap. Ook willen we deze groenblauwe dooradering, waar mogelijk, doortrekken naar onze bebouwde gebieden. Zo verbinden we onze kernen sterker met het groene, landelijke gebied.
Landschap
Het buitengebied van Buurse bestaat voor een groot deel uit Natura-2000 natuurgebieden Haaksbergerveen, Buurserzand en Witte Veen. Daarnaast kent het gebied NNN-natuurgebieden (Nederlands Natuur Netwerk), die een minder strenge bescherming kennen dan Natura2000-gebieden. Een van de doelen van deze gebieden is om de Natura2000-gebieden met elkaar te verbinden. Het Buurserzand, maar ook het Haaksbergerveen, worden door de inwoners ervaren als kernwaarden van Haaksbergen. Beide gebieden hebben mooie en toegankelijke wandel- en fietspaden die dwars door het groene buitengebied gaan.
Met zijn vele houtwallen en boomsingels kent het gebied al veel elementen van de groenblauwe dooradering. We zetten in op het beschermen en versterken van deze natuurwaarden. Het gebied langs de Buurserbeek leent zich er goed voor om groen en water te combineren met vormen van (route-gebonden) recreatie die de natuur weinig aantasten. Er is hier ruimte voor bijvoorbeeld wandelen, fietsen, mountainbike-routes of een sup-route. Hier liggen ook mogelijkheden voor agrariërs die hun bedrijf willen uitbreiden met recreatieve activiteiten.
Werken in het landelijk gebied
Het agrarisch gebruik is belangrijk voor de inrichting en het behoud van het Haaksbergse landschap, met zijn weilanden en houtwallen. Hoewel een transformatie van landbouw noodzakelijk is, zetten we erop in om de landbouw in Haaksbergen zo veel mogelijk te behouden en een gezonde bedrijfsvoering mogelijk te maken. De agrarische sector heeft ook een belangrijke functie voor het landschap in Buurse, maar intensieve landbouw gaat niet samen met de eisen die gesteld worden vanuit de natuurgebieden in dit deelgebied. Agrarisch gebruik wordt zoveel mogelijk getransformeerd naar vormen van duurzame landbouw die bijdragen aan de biodiversiteit. En bedrijven gaan zich verbreden richting bijvoorbeeld de recreatieve sector. Het agrarische gebruik draagt meer bij aan het onderhouden van landschapselementen zoals houtwallen. Ook agrarisch natuurbeheer zal in Buurse een belangrijke rol gaan spelen. Hierbij gelden de principes van water en bodem sturend: de landbouw gebruikt water en bodem als hulpbronnen, maar in de mate waarin deze natuurlijk aanwezig zijn zonder deze uit te putten. Bij de transformatie van de huidige landbouw naar duurzame landbouw is ons uitgangspunt dat de agrarisch ondernemers een toekomstperspectief blijven houden waarin ze hun inkomen blijven verdienen door bedrijvigheid op hun perceel of door middel van subsidies voor natuurbeheer. Daarnaast willen we in Haaksbergen meer agroforestry. Hierbij wordt landbouw (veehouderij, akkerbouw of groenteteelt) gecombineerd met bomenteelt (zoals fruit- of notenbomen), zodat er een positieve wisselwerking tussen de teelten kan ontstaan.
Er zijn ook agrariërs die willen stoppen of verbreden. Zij krijgen de ruimte om (onder bepaalde voorwaarden) hun verdienmodel te veranderen. Je kan hierbij denken aan een boerderijwinkel, recreatievoorzieningen, een zorgboerderij of kleinschalige energieopwekking. Het is hierbij belangrijk dat er per situatie beoordeeld wordt of de verandering passend is voor het buitengebied van Buurse, wat de (milieu)-impact is op de omliggende erven en wat de impact is op de natuurbeschermingsdoelen.
In het buitengebied van Buurse zetten we in op de ondersteuning en versterking van bestaande recreatieondernemers. Ze maken het buitengebied toegankelijk voor recreanten en dragen bij aan onze economie. Het is onze ambitie om deze recreatieve bedrijven zoveel mogelijk te behouden en te versterken. Hierbij letten we erop dat het recreatieaanbod divers is en goed aansluit bij de vraag en doelgroep, zonder dat de waarde van het landschap achteruitgaat. In het buitengebied ten noordoosten van Buurse, tussen Enschede en Haaksbergen, worden de mogelijkheden voor nieuwe vormen van vrijetijdseconomie onderzocht. We zetten onszelf meer op de kaart met activiteiten voor dagrecreatie. Ook verbeteren we ons aanbod in verblijfsrecreatie doordat we meer diverse opties aanbieden, passend bij de verschillende type bezoekers. We willen meer bezoekers aantrekken die iets toevoegen aan ons omgeving óf onze economie. We richten ons naast onze huidige bezoekers (voornamelijk gepensioneerden) meer op stellen en gezinnen die komen voor de rust, ruimte en natuur. Binnen deze focusdoelgroepen richten we ons met name op millennials en de alpha-generatie. Zij willen ervaringen op doen, worden aangetrokken door cultuur en natuur en zoeken de uitdaging op. Bezoekers dragen bij aan de leefbaarheid en het in stand houden van voorzieningen in de kern. Dit biedt ook kansen voor (stoppende) agrarische ondernemers die hun bedrijf willen uitbreiden met andere activiteiten of die van activiteit willen veranderen.
Energie en warmte
We willen in 2050 energieneutraal en aardgasvrij zijn. Energieneutraal worden we vooral door zonnepanelen op daken, zonnevelden in het landelijk gebied en windenergie. In Buurse draagt de opwekking van windenergie bij aan de doelen van de Regionale Energiestrategie (RES). Het gebied ten noorden van Buurse is aangewezen als potentieel gebied voor een windpark. Of er wel of geen windmolens komen is uiteindelijk aan de provincie, maar de gemeente kan de provincie wel uitgangspunten meegeven over niet-ruimtelijke kaders, zoals lokaal eigenaarschap, beperking aantasting van de leefomgeving en verdeling van lusten en lasten.
De energietransitie vraagt om meer ruimte, omdat we ons energienet moeten verbeteren. Onder de grond is ruimte nodig voor nieuwe leidingen en er komen meer transformatorhuisjes en schakelstations in het straatbeeld. Zo zorgen we ervoor dat we alle energie die we opwekken ook kwijt kunnen en dat nieuwe woningen/ bedrijven verzekerd zijn van genoeg elektriciteit. We onderzoeken de kansen om de ruimtevraag van de energietransitie te verminderen door in te zetten op warmtenetten en de opwekking van (innovatieve) duurzame gassen, zoals groengas of waterstof. In Buurse onderzoeken we ook wat de mogelijkheden zijn voor biogas en groen gas. Deze vormen van energieopwekking vragen vaak om minder ruimte. Daarnaast zien we in Buurse kansen voor energieopwekking op erven van agrariërs, met bijvoorbeeld mestvergisters, mini-windmolens of zonnepanelen op daken. Het is hierbij een voorwaarde dat de installatie goed landschappelijk kan worden ingepast. We willen in Buurse geen energie opwekken met grootschalige zonnevelden op weilanden.
Ten slotte richten we ons op energiebesparing: alle energie die we niet verbruiken, hoeven we ook niet op te wekken. We helpen bedrijven hierbij met duidelijke informatievoorziening over de mogelijkheden om te verduurzamen.